Hoe jij als mantelzorger je zorgplezier kunt vergroten

“Zooo, pittig”, “Wel zwaar zeker?” “Ik weet niet of ik dat vol zou houden?”

Als je vertelt dat je mantelzorger bent, is de eerste reactie vaak een zorgelijk gezicht.

Veel mantelzorgers worden daar een beetje kriegel van. Het doet geen recht aan de voldoening die het geeft, de relatie die zich heeft verdiept, de waardering die ze ook ontvangen.

Tuurlijk, het vraagt veel tijd en energie. En af en toe valt het ook zwaar. Zeker als je er ook betaald werk hebt. Maar het zijn twee verschillende dingen, die naast elkaar kunnen bestaan. Voldoening én belasting. Liefst een beetje in verhouding.

Hoe zorg je voor een dagelijkse portie voldoening?

Aan de belasting kun je maar in beperkte mate iets doen. Maar je dagelijkse portie voldoening, daar kun je wel degelijk op sturen. Een belangrijk ingrediënt, zijn je eigen verwachtingen. Stel jezelf haalbare doelen, zodat je tevreden kunt zijn over je eigen inspanningen. Dat geeft voldoening!

Een ander, onmisbaar, ingrediënt zijn de ‘mooie momenten’. Niet voor niets het thema van de Dag van de Mantelzorg dit jaar. 80% van de mantelzorgers geeft aan dat nodig te hebben om de zorg vol te kunnen houden.*

Wat zijn dan die mooie momenten?

Dat bepaal jij zelf. Het kan de blik van herkenning zijn, die je ineens bespeurt. Het kan het hanepoterige bedankbriefje zijn. De onverwachte knuffel. Het compliment dat je krijgt van een zorgverlener. Het blije gezicht van de ander. Zelf krijg ik de laatste jaren met Valentijnsdag een heel lief briefje van mijn zus. Ik bewaar ze allemaal.

Wat schiet jou te binnen als je dit leest?

Een ding is zeker, de voldoening en de mooie momenten zijn de benzine van de mantelzorgrelatie. Dat maakt dat het de moeite waard is en dat je het (toch maar) volhoudt. Niet de volle wasmanden, de doktersconsulten, de administratie voor het PGB en al die andere zaken die gewoon gedaan moeten worden. Gelukkig ervaart 90% van de mantelzorgers mooie momenten tijdens het zorgen.*

Ik wil er meer!

Maar wat nu als jij (te) weinig of nooit mooie momenten ervaart? Of je wilt er gewoon meer?

Tweederde van de mantelzorgers ervaart dat ze invloed hebben op het creëren van mooie momenten*.

Alle reden om eens een of meer van de volgende tips toe te passen.

 

TIPS VOOR MOOIE MOMENTEN

  1. Zorg voor quality time

Besteed niet al je beschikbare tijd aan alle dagelijkse dingen die moeten gebeuren. Hou tijd over voor een kopje thee, een wandeling, een uitje, zo mogelijk een goed gesprek. Hoe dan?

Twee woorden met een magische uitwerking. DELEGEREN en LOSLATEN.

Want: iemand anders kan ook iets doen. Niet perfect is ook goed. Een andere manier dan de jouwe kan ook werken. Probeer het gewoon. Oefening baart kunst.

  1. Ga voor klein geluk.

Ontwikkel je opmerkzaamheid voor kleine geluksmomentjes. Momenten van ontroering, humor of een klein gebaar. De onverwachte hand op je arm, je vader die weer in Sinterklaas gelooft, je kind dat je de liefde verklaart…

Het helpt ook als je je verwachtingen bijstelt. Kijk vooral wat er nog wél mogelijk is.

Nee, je demente moeder kan geen kerstliedjes meer zingen. Maar haar glimlach als ze de muziek hoort, is ook veel waard.

Tuurlijk was je graag nog uit eten gegaan met je partner. Maar samen genieten van meegebracht lekkers kan ook heel gezellig zijn.

Heel jammer dat jouw zus nooit op je kinderen zal kunnen passen. Maar jouw kind dat haar geduldig een spelletje uitlegt, kan je ook een warm gevoel geven.

  1. Zet een ijsbreker in

Niet iedereen die zorg ontvangt kan (nog) goed contact maken. Positieve momenten kun je in zekere mate “maken” door iets in te zetten wat reactie uitlokt. Huisdieren (vooral aaibare) werken vaak goed. Neem je hond mee of leen er een. Kleine kinderen breken ook vaak het ijs, zeker bij ouderen.

Muziek is een veel te weinig gebruikt middel. Het lokt reacties uit, je kunt erop bewegen, meezingen en het schept een gezellige sfeer. De positieve werking bij dementerenden is al vele malen aangetoond. Ga op zoek naar wat werkt!

  1. Zorg dat je voldoende rust krijgt.

Als je (over)vermoeid bent, is niets meer leuk. Dan is het enige wat je blij kan maken, dat je eindelijk naar bed mag.

 

Ben je benieuwd naar de ervaringen van andere mantelzorgers? Zoek je inspiratie? Er zijn steeds meer bloggers actief. In deze selectie vind je vast wel iemand die je aanspreekt of die in een gelijksoortige situatie zit.

 

*bron cijfers: Nationaal Mantelzorgpanel, november 2017.

 

In 3 stappen naar een leven zonder schuldgevoel

img_2530“Ik hou zielsveel van haar, zegt ze. Ik gun haar echt alles!” Ze glimlacht, maar tóch staan haar ogen triest. Ik vraag haar waar de angel zit. Het gaat erom dat wát ze ook voor haar zus doet ( en dat is veel), haar geluk kan ze voor haar niet regelen. Terwijl ze niets liever zou willen. En dat geeft haar een permanent knagend gevoel. Ook omdat het in háár leven gewoon lekker gaat.

Nynka Delcour maakte er een prachtig lied over: “Sorry” ( haar broer zit in de psychiatrie):

“Sorry dat ik leuk en gezellig
Terwijl jij wit, steriel en alleen.

Sorry dat ik blij met mijn leven
Terwijl jouw stemmen intens gemeen.

Sorry dat ik studie en succes
Terwijl jij niet af en weer gestopt.

Sorry dat ik op vakantie naar de zon
Terwijl jij donker en verstopt.

Sorry dat ik leef, dat ik adem en besta
Sorry dat ik zonder jou, zo maar verder ga.”

 

Deze tekst komt uit de voorstelling “Hou me los” (www.krachtvanbeleving.nl) die ik kort geleden zag.

Van dit lied moest ik echt even bijkomen. Met muziek erbij komt het nog meer binnen. Zelden heb ik treffender verwoord gehoord hoe het brus-zijn mij beïnvloed heeft. En niet alleen mij. Ik hoor het vaak van andere brussen. En andere mantelzorgers. Ongeacht wat hun familielid mankeert.

Het eeuwige schuldgevoel omdat jouw leven zoveel leuker is dan dat van de ander. Of die ander dat zich nu bewust is of niet.

De behoefte om die zó oneerlijke ongelijkheid goed te willen maken.

Wat niet gaat.

 

Het blijft een soort ereschuld.

Waardoor …het nooit genoeg voelt wat je doet. Zodat je eigen grenzen aan tijd en energie vaker van elastiek zijn dan goed voor je is.

Dat bezoekje dat je toch aflegt, terwijl je eigenlijk te moe bent. Je mobiel die je toch weer opneemt, terwijl het al de derde keer is dat ze belt vandaag.

 

Waardoor …er altijd een schaduw hangt boven jouw genieten. In jouw beleving, want die ander is daar meestal helemaal niet mee bezig.

Dat feestje met je vriendinnen, waar je haar niet bij vraagt maar wel 8 keer denkt dat dat toch wel had gemoeten…

 

Waardoor …je geneigd bent om kansen uit- of af te stellen. Omdat het lijkt alsof je die ander tekort doet, als jij jouw leven voluit leeft.

Het weekend met vrienden, dat samenvalt met de open dag van de instelling. Die stage in het buitenland, waardoor je een half jaar op vliegafstand zit.

 

Waardoor …het een tweede natuur is geworden om de ander gelukkig te willen maken. Ook als het niet je broer of zus is. Omdat het een gewoonte is geworden om eerst aan de ander te denken en dan pas aan jezelf. Als er nog tijd over is.

Pas op, zo kom je nooit aan de beurt!

Want er zijn altijd wel mensen die je hulp nodig hebben. Of teleurgesteld zijn als je niet voor hen klaar staat. Die signalen herken jij al op grote afstand. Als brus ben je immers alert op alle signalen van (on)welbevinden.

 

Heb jij er last van? Van dat schuldgevoel?

 

Nee? Gewoon verder gaan met je leven.

 

Ja? Laat je er dingen voor? Heb je er een ongemakkelijk gevoel door? Krijg je er buikpijn of hoofdpijn van? Heb je een wrokkig gevoel omdat je niet doet wat je eigenlijk zou willen?

Tijd voor verandering.

 

Ook jij kan leren genieten zonder schuldgevoel. Zonder “sorry, sorry” te denken, te voelen en te doen.

Volg deze 3 simpele stappen op weg naar een leven zonder schuldgevoel.

  1. Besef dat jouw recht op geluk niet afhangt van hoezeer je je inspant voor de ander. Ook jij mag genieten van het leven. Daarmee doe je de ander niet tekort.
  2. Als je schuldgevoel opkomt, begroet het dan als een oude bekende, zonder oordeel. “Hallo schuldgevoel, jou ken ik al heel lang. Het is ok, ga daar maar zitten”. Dus niet: “nou doe ik het weer, wat een onzin” of iets dergelijks.

Verder hoef je nog niets te veranderen.

  1. Als dat goed gaat is het tijd voor de laatste stap: je accepteert je schuldgevoel, maar geeft er geen gehoor aan. “Hallo ik ken je wel, ik weet wat je zegt en hoe je voelt, maar ik DOE nu iets anders. Jij hoort bij vroeger. Ik leef nu!”

 

Als je deze laatste stap blijft herhalen zul je merken dat het steeds makkelijker gaat. Juist door er aandacht aan te geven wordt je nare gevoel kleiner. En kleiner. Daar mag je jezelf wel wat tijd voor gunnen.

Maar dan heb je ook wat!

 

Gun jezelf een onweerstaanbaar verlanglijstje!

foto“Ach joh, ik heb toch alles al”.

Het floept eruit voor ik het weet, als mijn man vraagt of ik nog een wens heb voor Sinterklaas.

Ik hoef echt niets. Ons huis is vol.

Dat laatste is waar 🙂

Maar ik heb wel zeker wensen op immaterieel gebied.

En ondanks de druk van de commercie op kopen, maken die andere dingen mij veel gelukkiger.

Dus bij nader inzien… Schat, ga even zitten…

 

Iets verlangen. Wat is dat eigenlijk?
Dat je iets heel graag wil hebben, zal menig kind zeggen.

Maar dat is iets anders dan echt verlangen.
Dat doe je meestal naar dingen die een diepere behoefte vervullen.
En vaak is dat helemaal geen “ding”.
Je verlangt naar meer tijd voor jezelf, naar een leukere baan, naar echte aandacht van je partner.

Naar een fitter gevoel, naar waardering van je baas, naar een plekje in huis voor jezelf….

Vul zelf maar in.
Verlangen is als een vlammetje, het blijft branden tot de onderliggende behoefte vervuld wordt.
Als je je verlangens continu blust of sust laat dat meer sporen na dan alleen teleurstelling.

Het maakt je ontevreden, treurig of zelfs depressief. Niet zo gek.

Als je je verlangens onderdrukt (de-press) onderdruk je ook je levensenergie.

 

Veel mantelzorgers zijn vooral gericht op de behoeften van de ander.

Dat komt voort uit liefde en is prijzenswaardig.

Maar het is niet verstandig je eigen verlangens voortdurend te onderdrukken.

Het maakt de relatie ongelijkwaardig en veroorzaakt disbalans.

Niet goed voor jou en ook niet voor de ander.

 

Ver-langen heeft ook te maken met je langer maken.

Uitreiken naar diegene die jouw verlangen kan vervullen.

Alle gezonde mensenkinderen hebben dat vermogen. Kijk maar naar jonge peuters.
Als ze iets willen, steken ze gewoon de armpjes omhoog en kijken je hoopvol aan.
Kom maar op met die knuffel, of eten of drinken!

Velen van ons leren die impuls helaas snel af.
Omdat we niet ontmoet worden in onze behoefte.
Of omdat we geleerd hebben om rustig af te moeten wachten.
Of omdat er iemand was met urgentere behoeften.
Of omdat er niemand was om onze behoeften te vervullen.

Zo leer je al vroeg dat aangeven wat je echt graag wilt, tot niets leidt.
En dan hou je op met uitreiken. Soms zelfs met verlangen.
Maar als je nooit uitreikt, zul je zelden krijgen waar je echt behoefte aan hebt.
En als je niet meer verlangt, waar leef je dan nog voor….

 

Als jij niet uitreikt, kun je de ander ook niet duidelijk maken wat je nodig hebt.

Die ander moet dat maar gewoon aanvoelen, vinden wij.

Ai, dat is zelf georganiseerde teleurstelling.

Je zegt toch tegen een uitzendbureau ook niet: doe maar een baan?

Je maakt eerst duidelijk wat je graag zou willen. Daarna kunnen zij aan de slag.

En dan is het even afwachten of het lukt, ja.

Inderdaad.

Soms ook niet.

Maar dan heb je er wel alles aan gedaan!

En heb je waarschijnlijk iets geleerd over hoe je je vraag de volgende keer beter kunt stellen.

 

Dus kom op met die verlangens!

Schrijf ze op, maak ze belangrijk  en probeer ze te vervullen.
Ga er even voor zitten.

Schrijf 5 dingen op waar je ECHT naar verlangt.
En daarachter minimaal 1 manier om dat praktisch te realiseren.

Uh realistisch? Doe de SMART-toets!

Voorbeeldje?

Wil je meer tijd voor jezelf? Vraag je moeder/vriendin om een (terugkerende) oppasbeurt.

Wil je meer orde in je chaos? Vraag die handige vriend om hulp bij het ordenen van je administratie.

Wil je ander werk? Regel met je partner ruimte voor een aanvullende studie.

 

Stop je wensen niet in je schoen, maar bezorg ze hoogstpersoonlijk bij degenen die er iets mee kunnen.

(voor een ludieke aanpak: zie www.tegoedbonnen.nl)

Mensen hebben haarscherp door dat ze je met de vervulling van deze wensen echt een groot plezier doen.

En daar worden ze zelf ook blij van.

Dat maakt jouw lijstje dit jaar onweerstaanbaar.

PS: je hoeft echt niet tot Sinterklaas te wachten met je volgende lijstje!

Moe van vakantie…? Laat je kind vrij!

Een goed bewaard geheim van veel (mantelzorgende) vakantiegangers.IMG_2787

Ze vertrekken moe en komen moe weer terug.

Of in elk geval niet zo fit als ze zouden willen.

Jij ook?

 

Lees dan vooral verder.
Want het is jammer als je deze kans mist om je energiereserves aan te vullen.

Als werkende mantelzorger ben je het hele jaar al druk bezig om alle bordjes in de lucht te houden.

Je steekt energie in de zorg, je baan, de relatie, je gezin, de familie, je vrienden, de hond en zo verder.

Maar te weinig in jezelf.

Je hebt je eigen behoeften ondergeschikt gemaakt aan al die anderen.

Sterker nog, voelen waar je behoefte aan hebt lukt vaak niet eens meer.

Laat staan dat je gehoor geeft aan die behoefte.

 

Als je onverwacht even tijd voor jezelf hebt, weet je eigenlijk niet hoe je die tijd zou willen benutten.

En als je te lang blijft zitten, voel je vooral…. moeheid!

Dus ga je maar weer snel iets nuttigs doen.

Jammer, want bijna… was je even thuisgekomen bij jezelf.

En kon je voelen wat er te voelen was.

 

Voor je het weet loop je, eenmaal op vakantie, in dezelfde routine door.

Ben je niet alleen weg van huis, maar ook van jezelf.

Bezig om te zorgen. Bezig om het anderen naar de zin te maken.

Daar kom je niet van bij. En daar laadt je al helemaal niet van op.

Hoog tijd om ook eens te zorgen voor jezelf!

 

Hoe dan wel?

Continue reading…

#ikbenerevenniet

Geef jij de criticus of de coach het hoogste woord?

Ik zet mijn telefoon uit en meteen is daar het bekende schuldgevoel.364 1_2-2

Afzeggen is voor mij nog altijd een beladen actie.

Tuurlijk heb ik een weloverwogen besluiten genomen Het was heel verstandig om in dit geval voor mezelf te kiezen.

Zo heet dat toch? Als je je eigen belang laat voorgaan?

Of gewoon iets doet wat goed voor je is? Rationeel niets tegenin te brengen.

Mag ik er ook eens even NIET zijn??

 

Emotioneel is een andere zaak. Mijn innerlijke criticus maakt overuren.

EgoÏstisch, onattent, onbetrouwbaar, waardeloze zus…

Dat zijn nog maar een paar van de oordelen die zij over mij uitstort.

Daar had ik mijn zus zelf helemaal niet voor nodig.

Sterker nog, zij vond het heel ok dat ik deze keus maakte.

Maar daar meent ze natuurlijk niets van….

 

Herkenbaar?

Vast wel als je mantelzorger bent.
En helemaal als je opgegroeid bent als brus (= broer of zus van zorgintensief kind).

Je eigen wensen en behoeften volgen spreekt dan niet vanzelf. Ze te voelen, is al een hele klus.

De ander gaat immers altijd voor. Dat is wat je gewend was en/of bent.

Eigenlijk ook een soort comfort zone. Al is het verre van comfortabel, het is wel vertrouwd.

Want jouw innerlijke criticus spreekt op basis van normen en waarden die je in je jeugd (meestal thuis) al hebt meegekregen.

Niet per se hardop uitgesproken, maar wel voorgeleefd.

En dat is in je systeem gaan zitten.

Voorbeeldje?

“Het is goed om eerst aan een ander te denken en dan pas aan jezelf” of

“Jij hebt al zo veel, dat  behoor je te delen” of

“De zwakkere moet je altijd beschermen” of

Vul zelf maar in….

 

Toen en daar is niet hier en nu!

Continue reading…

Het alternatief voor ToDo-lijstjes dat WEL werkt!

Waar het om gaat in het levenvolg je hart

“Jullie hebben het goed samen, hé kind…” zei mijn schoonmoeder tegen me een paar dagen voor ze overleed. Alsof ze nog even wilde checken of het belangrijkste voor haar kinderen in orde was.

Mooi hoe zij op de grens van het aardse bestaan , de essentie van het leven wist te verwoorden.

Want wat laten wij ons vaak afleiden door de drukte in ons hoofd. Ons moeten, onze oordelen, onze opdrachten (van anderen en onszelf).

We maken er To Do-lijstjes van of vullen er piekermomenten mee. Terwijl at the end of the day, het enige wat telt is dat je een goede relatie hebt met degenen die belangrijk voor je zijn. Om te beginnen met jezelf! En zeker ook met degene waar je voor zorgt. Als je relatie ok is en je ervaart geven en ontvangen van genegenheid of liefde, kun je verder veel hebben.

Het lijstje met de echte prio’s

In plaats van To Do zouden we eigenlijk beter To Feel-lijstjes kunnen maken. Met al die gevoelens die gevoeld willen worden, maar waar je niet aan toekomt. Dan geef je namelijk aandacht aan de basis. Per saldo veel effectiever.

Welke gevoelens hebben er bij jou even aandacht nodig? Hoe is je gevoel voor jezelf? Voor je partner? Je familie? Je werk? Misschien moet er even iets gebeuren in die relatie?… Als jouw gevoel er mag zijn, doordat je het aandacht geeft, komt er vanzelf een actie uit voort als dat nodig is.

Creëer een nieuwe gewoonte die tijd bespaart en energie oplevert

Regelmatig even tijd nemen om je gevoel op te merken, is misschien nieuw voor je. Net als er zonder oordeel naar te kijken. Stom, onhandig, irritant… we serveren onszelf bij voorbaat al af. Creëer een nieuwe gewoonte. Merk gewoon op wat er is. En voel hoe het voelt. Verwonder je hooguit.

“Daar heb ik helemaal geen tijd voor”, hoor ik je denken. Al mijn tijd gaat op aan zorgen en werken en wat er verder allemaal op mijn bordje ligt. Eerst even die spoed-lijstjes. Waar is waar, het afstrepen van afgeronde acties op je To Do-lijstje geeft een zekere voldoening. En soms bijval van de omgeving.

Maar aandacht geven aan je To Feel-lijstje geeft rust. En bijval vanuit je hart.

Want als er op gevoelsniveau dingen spelen die geen aandacht krijgen, blijft daar energie naartoe gaan. Je kunt het herkennen als onrust in je hoofd en in je lijf. Immers, niets is zo aanwezig als dat wat er niet mag zijn. En geloof me, dan kun je ook niet echt productief zijn in de To Do-sectie.

Toch een actie (hoeft niet op je lijstje)

Dus trek 10 minuten uit en bepaal jouw To Feel-lijstje. Daarmee bezorg je jezelf de volgende voordelen:

  • je houdt je bordje leeg qua relatieonderhoud (nogmaals, vergeet ook de relatie met jezelf niet);
  • je weet direct welke acties voorrang verdienen, namelijk diegene die zorgen voor een goede relatie met degenen die voor jouw het belangrijkst zijn;
  • je zorgt voor rust in je hoofd en blijheid in je hart;
  • je houdt energie over voor wat je verder wilt doen (eventueel op een To Do-lijstje) omdat er geen lek is door rommelende gevoelens.

Niks tijdverlies dus, pure efficiency en ook nog lekkerder in je vel zitten. Wie wil dat nou niet?

Stop de verwendagen. Ga voor goud!

samenspelVandaag is het weer de Dag van de Mantelzorg.

Is dat belangrijk…? hoor ik je denken…

Dat is maar hoe je het bekijkt. Misschien heb je iets meegekregen van de activiteiten die speciaal voor mantelzorgers worden georganiseerd. Het is eigenlijk een soort Valentijnsdag voor mantelzorgers geworden. In een eerder blog kun je lezen hoe ik hierover denk.

Soms wordt er echt nuttige inhoud geboden. Maar meestal hebben de activiteiten de vorm van een verwendag of een uitje. Sympathiek bedoeld. Maar mensen verschillen enorm in de manier waarop ze zich verwend voelen of waarop ze ontspannen.

En dan zijn er nog die 364 andere dagen. Daarop heeft een verwendag weinig effect.

Onzin dus, die Dag van de Mantelzorg?

Zeker niet. Een goede aanleiding om te benadrukken waar het echt om gaat. Zowel in de publiciteit als in de zorgomgeving.

En dat is serieus genomen worden in je rol als mantelzorger en voorzien in wat je daarvoor nodig hebt.

Dan voel je je pas echt gewaardeerd.

Waardering door professionals

Laten we het eens hebben over het zo belangrijke samenspel tussen mantelzorger en professional.

Serieus genomen worden in je rol als mantelzorger is een essentiële vorm van respect en waardering.

Wat betekent dat in de praktijk?

Dat je betrokken wordt als partner in de zorg.

Dat de ervaringsdeskundigheid die jij bezit zorgvuldig wordt meegewogen.

Dat je niet alleen de mantelzorger bent, maar ook de vrouw, moeder, zus of dochter.

Dat je de informatie krijgt die je nodig hebt. Op tijd.

En dat er oog is voor jouw welbevinden in relatie tot de zorg.

Dat alles is een vorm van ‘verwennerij’ waar veel mantelzorgers alleen maar van kunnen dromen.

Hopen dus maar dat het niet bij dromen blijft?

Beter is het om niet af te wachten, maar zelf actie te ondernemen.

 

Tips wat je als mantelzorger kunt doen om goed samenspel te bevorderen.

Uit de vele gesprekken die ik heb gevoerd en uit mijn eigen ervaring zijn veel tips te destilleren.

Hoe word je serieus genomen?

  • Maak goed afspraken over afstemming en verslaglegging daarvan. Vraag om periodiek overleg en een afsprakenlijstje. Zo heb je altijd iets om op terug te komen. Ook bij wisseling van de wacht.
  • Vraag om pro-actieve informatievoorziening. Dus voordat er iets gaat gebeuren/veranderen in de zorgsituatie van jouw verwant. Dat geeft je de kans om te anticiperen en emotionele opvang te bieden of regelen.
  • Spreek duidelijk af wie wat doet. Zo gedetailleerd mogelijk. Dat voorkomt een hoop ruis.
  • Als het zorgbeleid voor jouw verwant niet strookt met jouw opvatting als ervaringsdeskundige, leg je er dan niet te snel bij neer. Blijf in overleg en zoek het zonodig hogerop.
  • Uit je kritiek direct en naar de betrokkene. Doe dat altijd opbouwend, gericht op verbetering. Soepele zorgverlening is in ieders belang. En je moet toch weer met elkaar verder.
  • Uit je waardering ook direct en naar de betrokken. Veel professionals horen zelden wat er goed gaat.
  • Zorg dat je goed geïnformeerd bent over de rechten en plichten van je verwant. Ook in relatie tot de veranderingen die op stapel staan. Wordt (gratis) lid van Mezzo, de belangenorganisatie van mantelzorgers. Lees ook mijn tips in de nieuwsbrief.
  • Geef het aan als de zorg jou (te) zwaar begint te vallen. Al dan niet door bijzondere omstandigheden. Vraag naar mogelijkheden voor extra (tijdelijke) ondersteuning. Dat is in ieders belang. Als jij omvalt, wie doet het dan?
  • Als je er de tijd en energie voor hebt: word lid van een cliënten- of verwantenraad bij de instelling die jouw verwant zorg levert. Op die manier heb je invloed op het zorgbeleid in bredere zin.

Als je op deze manier je relatie met zorgprofessionals vormgeeft, draag je er ook zelf aan bij dat je serieus genomen wordt. Zodat je je gezien en gehoord voelt, in plaats van dat het contact negatieve energie oplevert. Als jij voor goud gaat, breng je de ander ook in beweging.

Waardering krijgen als mantelzorger maakt dat de balans tussen geven en ontvangen in evenwicht blijft.

En dat het zorgen plezierig blijft.

En dan hebben we het nog niet gehad over de waardering die je krijgt van degene waar je voor zorgt. Niet in alle gevallen een vanzelfsprekendheid, overigens. Maar daarover een andere keer meer.

 

 

5 insidertips voor de ondersteuning van jonge mantelzorgers

Wees alert op verborgen signalenrolomkering

1 op de 4 jongeren groeit op in een mantelzorgsituatie. Voor iedereen die hen wil steunen 5 tips van een echte insider op het gebied van mantelzorg, lector Mantelzorg, dr. Deirdre Beneken genaamde Kolmer.

Voor meer tips en haar relationele benadering van mantelzorg kun je het webinar ‘Zorgen in je jeugd” beluisteren.

Lang niet voor alle jonge mantelzorgers geldt dat ze praktische zorgtaken verrichten. Dat geldt voor 1 op de 10. Maar wel dat ze sociaal-emotioneel betrokken zijn bij een zorgsituatie. Uit diverse onderzoeken blijkt hoe dat gevolgen heeft voor hun functioneren thuis en op school. In ernstige gevallen kan het leiden tot sociale isolatie, depressieve gevoelens of gezondheidsklachten.

Alle reden om jonge mantelzorgers tijdig in het vizier te krijgen en passende ondersteuning te bieden.

1.  Wie is de ouder?

De aandacht voor jonge mantelzorgers richt zich meestal op alle jongeren die zich in een zorgsituatie bevinden. Toch is het zinvol om een onderscheid te maken. Een grote groep jongeren biedt vooral praktische hulp. Ondersteuning in het huishouden en/of in de persoonlijke verzorging van de naaste. Maar er is ook een groep die daarnaast of vooral emotionele ondersteuning aan de naaste geeft. Praatpaal zijn, buien opvangen, zorgen dat de naaste zich wat gelukkiger voelt. Dat kan heel zwaar zijn voor een kind, zeker in het geval van psychiatrische of verslavingsproblematiek.

Vaak is er sprake van rolomkering. Wordt het kind de ouder van zijn ouder. Met name deze groep jongeren loopt grote kans om klachten te ontwikkelen. In de jeugd of op latere leeftijd. Ook leidt het tot een ‘zorgidentiteit’. Dat wil zeggen dat de zorg voor een ander altijd voorgaat, ten koste van het eigen leven. Het is dus zaak om vooral alert te zijn op geparentificeerde kinderen.

2.  Uitvaller of zonnekind?

Jonge mantelzorgers zijn niet aan hun neus te herkennen. De school en de huisarts hebben de grootste kans ze te signaleren. Signalen van sterke vermoeidheid, frequent ziek zijn, spanningsklachten, sociaal isolement, afwezigheid in de lessen of bij tentamens kunnen duiden op een moeilijke situatie thuis. Bijvoorbeeld door mantelzorg. Alle reden voor een goed gesprek.

Wat minder snel tot opmerkzaamheid leidt, is het gedrag van zogeheten ‘zonnekinderen’, aldus dr. Beneken genaamd Kolmer. Zij presteren juist boven gemiddeld, staan altijd klaar voor extra klussen, zijn de rechterhand van de leraar of de hulpverlener en tonen een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Ook dit gedrag kan een signaal zijn van een (te grote) steunpilaarpositie thuis. Continue reading…

GEVRAAGD: sterke persoonlijkheid m/v

Hoe inzicht in je valkuilen je sterker maakt

jonge mantelzorger“Overal waar TE voor staat is niet goed”, zei mijn moeder vroeger. Maar voor te krachtig lijkt dat niet op te gaan….

Eigenschappen als zelfstandigheid, daadkracht, stabiliteit en doorzettingsvermogen worden maatschappelijk hoog gewaardeerd. Personeelsadvertenties zijn daarvan een goede illustratie! Mensen met deze kwaliteiten zijn niet alleen ideale medewerkers, maar ook ideale vrienden, vrijwilligers en… mantelzorgers.

Als iedereen omvalt gaan zij door. Als rots in de branding. Onder stress blijven ze kalm en stabiel. Ze geven niet snel op, het zijn doorzetters. Ook hebben ze een hoog plichtsbesef. En zijn niet te beroerd om de rotklusjes op te knappen. Ze vragen niet snel om hulp. Ze blijven logisch nadenken, ook als de rest in paniek raakt.

De ‘Wees Sterk-werkstijl’ noemen we dit in de Transactionele Analyse. Misschien herken je er iets in? Veel mantelzorgers hebben dit als dominante werkstijl. Zeker als ze jong zijn begonnen met zorgen. De rol die je had in je gezin van herkomst , blijf je vaak de rest van je leven vervullen. Toen en daar omdat je niet anders kon. Hier en nu omdat het zijn nut heeft bewezen en je er waardering voor krijgt. Dat werkt ook door in je teamrol. Je gezin was immers ’the first team you were on’. Lees hier verder hoe dat werkt.

Met de Wees Sterk-werkstijl krijg je dus een hoop voor elkaar. En iedereen heeft je er graag bij.

Alleen maar voordelen dus.

Of toch niet…?

Continue reading…

3 voorwaarden om een gelukkige mantelzorgende moeder te zijn

Hoe je mantelzorg en werk combineert en tevreden bent over je keuzesmoederdag & mantelzorg

De moederrol en zorgen. Ze lijken onlosmakelijk verbonden. Over het moederschap en het zorgen voor worden ons van jongs af aan allerlei boodschappen meegegeven.

Zowel door de maatschappij, als door onze eigen familie. En voor het vervullen van een moederrol hoef je overigens niet altijd de biologische moeder te zijn!

Als moeder hou je onvoorwaardelijk van je kinderen.

Een goede moeder offert zich op.

Als moeder gaat je gezin altijd voor.

Vul maar aan met de overtuigingen die jij hebt meegekregen…

Het valt niet mee om tussen al die verwachtingen je eigen koers te varen.

Zeker als jouw kinderen meer dan gemiddeld zorg nodig hebben, omdat ze niet ‘gemiddeld’ zijn. Of omdat je veel zorg geeft aan je partner of ouder, waardoor er minder tijd en aandacht overblijft voor de kinderen. En je daarnaast ook nog je werk hebt.

Dan komt op dit alles extra druk te liggen. Het lijkt wel of mantelzorg een vergrootglas op elke situatie legt. Er wordt meer van jou gevraagd en je wordt ook nog eens scherper beoordeeld. Dan voel je je kwetsbaar. En is het soms lastig je goed te voelen bij je inzet en keuzes. Laat staan geluksmomenten te ervaren.

Hoe kun je uit je dubbele zorgtaak ook dubbel zorgplezier halen?

In haar boek De kracht van kwetsbaarheid noemt Brené Brown een aantal voorwaarden voor wat zij noemt ‘een bezield leven’. Drie daarvan zijn m.i. cruciaal voor mantelzorgende moeders. Het hele boek is overigens het lezen meer dan waard! Continue reading…